Berger Netz - Tuunscheeren in Groafeld

Jao, dat is ja nun al lange Tieten her, dat dat noch so richtig in Maude wör - so as dat de Mömme von mien'n Beßvaoder alltied vertellt haff. Vondaoge maoket se sück dormit bloß noch'n Pläsaier, man damaols ...

Wenn de Arren vörbi wör un dat Veih wör upstallet, dann füngen de langen Aowende an. Naoh de Veihaorbeit seet me bi't Füür, an'n Haol hüng de Ketel, un jeider har siene Aorbeit. Annetieten wör'n de Kerls an't Bradeln (Stricken). Dat wör bi us niene Aorbeit för de Fraulüe, ne, dat döen bi us bloot de Kerls.

Man nu moßden tau eiste de Tuunschweern maoket wer'n. Wähenknüppel - 'n bittsken dicker as so'n Bessumsteel un wahl over'n halven Meter lang - wörden schnäen. Dat güng so in jeidet Hus.

Son'n Wähenstock klömmede man tüsken de Kneie un fillde mit'n scharpet Meßt von bowen naoh unnen dran langes - drei bit veier Handbreit. Wat dor nu ganz fien affill't wörd, moßde sück krüllen. Jao, un dat güng dann so wieder, bit dor naug Krüllen an wör'n. Dat owerschörige Ende wörd afschnäen. Dat wör 'ne heile Aorbeit. Wat dor affillet wörd, droffde nich tau dick wer'n dann krüllde et nich. Har me tau fien affillet, bröök et af.

Man de Tuunscheern moßde up Tiet fardig wer'n. Wahl 'ne halwe Stunde konn't dur'n, bit son'n Stock fardig wör. Seß sücke Wähenknüppel mööt för eine Tuunscheern krüll't wer'n. Un wo maoket me nu de Tuunscheern fardig?

De einen hadden son'n rundet Middelstück, so rund as'n Kümpken un twei bit drei Finger dick. Seß Löcker wörden dor in bohrt. Dor moßde man de upkrüllden Stöcker insteeken. Dann wör he so rund as'n Pannenkaukenteller. De annern tümmerden de Stöcker up'n Brett rundherüm fast. Einer von de Stöcker wör so maoket, dat unnen noch'n Steel an wör - tau'n Anpacken. Un tüskenin vertellde de Beßvaoder af de Mömme velichte, wo dat vör Tieten mit de Tuunscheernwes'n wör.

An'n Aowend vor Neijaohr, up Sylvester, wörd 'ne Tuunscheern wegbracht. Doch me güng nich liek ut up dat Hus tau, wor dat Wichte wohnde, wekker me lie'n mochde. Ähre Bräuers, ock de Süsters, allemann, stünden buten tau lur'n. Wekker de Tuunscheern bringen woll, schmeet se in de Dörn un roppde luut "Tuunscheern". De up de Lur legen, stöwen nu herut. De annere moßde siene Beine unner'n Arm nehmen un maoken, dat he wegkömp. De Uppasser moßden tauseihn, dat se den Tuunscheernbringer schnappeden.

Un de Beßvaoder wüßde tau vertellen von Jobsin Job un Schaaps Kerls, de se naoh drei Stunden noch nich fungen hat'n. Kregen se üm nich, wör he flock, un se wörn anschmert. Man he kreeg dann ock nich sien Wicht tau seihn an düssen Aowend. Schnappenden se üm - wat he ja ock wahl leiwer woll -, dann moßde he mit in't Hus komen. Dor wörd de Tuunscheern bekeeken mit det Kraunenlind (Schmuckbildechen) un de Jaohrskauken, un de Breif wörd afrull't un vörlest, wat se jeiden in't Hus up'n Stock daon hadden.

Jao, un dorbi et tau drinken un tau eten, Schluck un Pannekauken - Pannekauken mit Speck. Un dat - so haf et use Beßvaoder alltied vertellt, sä de Mömme -, dat wör dat Verflixde: Wör'n in den Pannekauken een af drei af ock fief Stücke Speck, dann wüßde de Junge Bescheid. "Hier bruuk ick tau'n Freien nich wärkomen".Tellde he in den Pannenkauken twei af veier af seß Stück, dann konn he sück froin: "Kiek, hier dröffs du wärkomen tau'n Freien!" Un dat wörd dann 'n lange Aowend.

Un an'n Dag vör Könige (6.Jan.) Barchde dat Wicht 'ne Tuunscheern wär trügge. Un dat Speelken mit Lur'n un Wegrennen un Griepen hörde dor wär tau.

Wenn dat up Sylvester al so'n richtig kolden Aowend wör mit Schnei af Ies un Küllde, dann wör dat lange niene Putze. Man so wör'n düsse Döge - jeider moßde dorbi wes'n. Moi wör't, wenn de beiden sück lie'n mochden - man dat leßde Seggen, dat har'n meistiet de Olden.

Dat haf sück ja vondaoge annert mit dat Freien - un ock mit de Tuunscheern. So tahn Jaohre naoh den 2. Weltkrieg göv et dat de Tuunscheern noch. Un nu - nu is et ja wör richtig uplewet. Un wekke holle't ja nu wär heller dorvon. So kann me bi 'ne Sülvern Hochtied vondaoge wahl 'ne Tuunscheern kriegen. Dann find't me de Bringer heller gaue - meist an de Theke. Man dat kost't dann extra ein'n. Un de Tuunscheern is in Sülver - in Spray.